----- Forwarded Message -----
From: chi mai <
To:
Sent: Friday, December 2, 2016 3:42 PM
Subject: Fw: Fwd: Fw: Chưa đi chưa biết...Cu ba . . . nà
Người
Cuba ‘đói sạch, rách thơm’
Misha Ðoàn
VARADERO, Cuba – Thời tiết Cuba Tháng Giêng thật lý tưởng, khoảng 20 đến 23 độ C.
Thuê một chiếc Scooter hiệu SYM của Taiwan với giá 30 CUC (khoảng $38) một
ngày, tôi bắt đầu lang thang từ Varadero xuyên qua thủ phủ Mantazas để đến thủ
đô La Habana cách khu resort 150 km.
Ðường sá Cuba rất tốt, ngoài sự tưởng tượng của
tôi về một đất nước bị coi là nghèo nàn bởi chính sách khép kín của nhà cầm
quyền cũng như chính sách cấm vận của Mỹ. Những con đường thênh thang không ổ
gà uốn quanh, ôm lấy bờ biển, vươn dài xuyên qua những khu dân cư màu sắc sặc
sỡ. Tốc độ được phép chạy tối đa ở đây là 100 km/giờ. Số lượng xe lưu thông
trên đường không nhiều lắm, chính yếu là xe hơi, xe bus, thi thoảng có
những chiếc xe ngựa gõ móng lóc cóc trên đường, âm vang y hệt miền Tây Việt
Nam.
Xe cổ nên luôn luôn phải… sửa! Bảo hiểm ở Cuba
không “cover” 4 cái vỏ xe.
Xe hơi riêng chính yếu là xe Mỹ, sản xuất
khoảng thập niên 50s trở về trước. Thứ đến là xe Lada của Nga Xô cũ, Fiat
của Ý, Renault của Pháp, Huyndai, Kia của Hàn Quốc… Thỉnh thoảng cũng bắt gặp
những chiếc BMW hoặc Mercedes đời mới phóng vù qua. Xe máy (scooter) và xe đạp
rất hiếm, chính yếu là do dân du lịch và dân thể thao sử dụng chứ không
phải là phương tiện giao thông chính. Chính vì vậy mà đường phố ở Cuba sạch sẽ,
trật tự và ngăn nắp. Hoàn toàn không có cảnh kẹt xe, giao thông hỗn loạn như ở
Việt Nam hoặc ở các nước đang phát triển khác.
Thủ đô La Habana từ xa nhìn vào tráng lệ và cổ
kính không khác gì những thành phố Mỹ và Châu Âu. Và khác với sự hình dung
trong tôi, Cuba có rất nhiều cây bàng phơi lá đỏ, lãng mạn, nhìn giống miền Bắc
Việt Nam. .
Tôi ghé lại một cửa hàng ven đường gần thủ phủ
Mantazas. Một số người bản xứ đứng túm tụm trước một quầy hàng được chắn bằng
những song sắt. Tôi cũng đứng cùng họ, mua một chai bia Cuba hiệu Crystal mát
lạnh, giá 1 CUC (khoảng $1.25). Bia ngon, thậm chí theo tôi còn ngon hơn cả
Heineken quá quen thuộc đến nhàm chán. Nhìn tôi nốc bia, những người Cuba mỉm
cười thân thiện và giơ ngón tay cái lên với ý muốn nói là “OK.” ..
Khi tôi tò mò ngắm nghía một chiếc xe hơi không
rõ loại gì và sản xuất năm nào, người chủ xe đi tới, đưa cho tôi chìa khóa rồi
lấy tay làm động tác vặn vặn vô lăng. Tôi hiểu ông ấy cho tôi lái thử xe. Thế
là tôi chui tọt vào trong. Nội thất xe trần trụi, ghế rách nát, lòi cả lò xo
kim loại, bảng báo hiệu các thông số kỹ thuật của xe đã bể gần hết, dây điện
thì nối chằng chịt… Vậy mà, cho chìa khóa vào, vặn máy, xe nổ phành phạch như
cánh quạt… máy bay trực thăng. Vừa thích thú vừa sờ sợ, tôi sang số, đạp ga và…
xe chạy! Ngập ngừng, thận trọng, tôi lái xe chạy ra đường rồi từ từ nhấn hết
ga. Gió rít phần phật bên tai, vừa giữ vô lăng tôi vừa phấn khích hét lên: “Guantanamera…”
Tuy nhiên, không dám mạo hiểm, tôi chạy khoảng chưa tới 1 km rồi quay lại và
thấy cả đám người đứng lố nhố chờ giơ tay chỉ về phía xe tôi đang trờ tới. Dân
Cuba dễ tin thật, giao xe cho một người lạ không biết gốc tích.
Một ban nhạc trên đường phố. Cuba nổi tiếng về
âm nhạc sôi động, trữ tình và lãng mạn.
Xe dừng lại, ông chủ xe chạy tới mở cửa xe cho
tôi, vỗ vỗ vai tôi rồi chỉ vào vô lăng, nháy nháy mắt. Tôi giơ hai ngón tay
hình chữ V lên, rồi dang tay ôm lấy ông ấy, cả hai vỗ tay vào lưng nhau và
ngoác miệng cười sảng khoái. Ðám đông đứng quanh cũng cười và giơ ngón tay cái
lên. Từ giây phút đó tôi bắt đầu có cảm tình đặc biệt đối với dân Cuba, những
con người thân thiện, chất phác, và dễ tin.
Tôi lục ba lô lấy ra một số thanh kẹo chewing
gum. Tôi tặng mỗi người một cây. Họ nhoẻn miệng cười thay lời cám ơn và săm soi
những dòng chữ tìm xem được sản xuất tại đâu. Tôi tặng thêm người chủ xe một tờ
$2 mới cứng.
Ông đưa lên về phía mặt trời, ngắm nghía rồi hồn
nhiên hôn tờ tiền màu xanh, mỉm cười mãn nguyện.
Trong lúc tôi đang quây quần với những người bản
xứ thì một cô gái da đen tiến lại, đề nghị với tôi bằng thứ tiếng Anh khá
chuẩn: “Anh cho em mượn chiếc xe của anh, chạy chút được không?” Tôi quay sang
hỏi người bạn đi cùng thì nhận được cái lắc đầu vì sợ cô ấy… chạy luôn. Thuyết
phục người bạn là người ta còn dám giao cho mình “gia tài khổng lồ” là cả chiếc
xe hơi trong khi đây chỉ là chiếc xe máy, người bạn vẫn ngần ngại. Trong chớp
nhoáng, tôi quyết định cho cô ấy mượn chiếc scooter, cô ấy lái, và tôi ngồi
phía sau.
Cô gái bật khóa mở máy xe, chạy loạng choạng ra
đường lớn, rồi vặn tay ga hết cỡ, phóng nghênh ngang giữa đường. Vừa lái, cô
vừa phấn khích hét lên bằng tiếng Spanish mà tôi chỉ nghe được mấy từ “A, a,
a…” Tôi ngồi sau, dạng hai chân trong tư thế chuẩn bị chống nếu bị té, tay đập
lên vai cô gái và hét: “Slow down, please!” Khi cô gái vòng quay trở lại, tôi
phải nhoài người lên giơ tay bóp thắng bởi thấy xe hoàn toàn không có ý định
giảm tốc độ. Cô xuống xe, líu ríu nói gì với đám bạn và một cô khác lại tiến
tới đề nghị được thử. Và tôi lại phải làm người hướng dẫn bất đắc dĩ. Tất cả
lặp lại như cũ, xe loạng choạng phóng hết ga, tiếng kêu phấn khích “A, a, a…” và
màn nhoài người ra trước… bóp thắng. Chia tay những con người thân thiện, tự
nhiên trong tôi trỗi dậy sự thương cảm và chút xót xa cho họ; những cô gái
thích thú, hồn nhiên, và bày tỏ hết ra bên ngoài khi… lần đầu được lái xe “gắn
máy.”
Thật sự mà nói, trước khi tới Cuba, tôi cứ hình
dung là người dân xứ này nhếch nhác, đói nghèo, mang hình của người Việt Nam
thời thập niên 80s, hoặc mang vẻ mặt khắc khổ, thiếu thốn của dân Nga Xô
đầu thập niên 90s. Sang đây rồi, tiếp xúc với họ, tôi đi từ ngạc nhiên này đến
ngạc nhiên khác.
Người Cuba ăn mặc rất đẹp, rất đàng hoàng khi ra
đường, hoàn toàn không có vẻ rách rưới hay luộm thuộm của sự thiếu thốn. Khuôn
mặt người Cuba cũng luôn rạng rỡ, ít thấy ưu phiền. Có lẽ do dòng máu Caribe
chạy trong huyết quản chẳng? Họ sống vô ưu, thích âm nhạc và chuộng lễ hội.
Cuộc sống Cuba chậm nhưng sôi động. Ngoài đường phố, thi thoảng lại thấy những
ông già ngồi thổi kèn, những chàng trai ngồi chơi guitar, quanh họ là đám đông
nhún nhảy theo điệu nhạc. Sự thiếu thốn về vật chất dường như không ảnh hưởng
nhiều đến cuộc sống tinh thần; hay họ đã cam chịu đến mức bình thường?
Ðiều mà tôi kính trọng là sự cởi mở và trung
thực của họ. Một lần, nằm trên bãi biển, tôi thấy một số người bán hàng rong đi
qua. Tôi gọi một người lại, hỏi mua mấy món đồ kỷ niệm, nhưng sực nhớ không
mang theo tiền nên nói sẽ mua sau. Người bán hàng nói tôi cứ cầm lấy rồi cho
biết khi nào có thể quay lại để nhận tiền. Theo tôi về khách sạn nhận tiền thì
không được vì người Cuba không được phép vào nơi lưu trú của người ngoại
quốc , để “làm tin,” tôi cho người bán hàng rong tên khách sạn và số phòng
tôi trú ngụ. Ông xua tay bảo không cần. Ông nói: “Tôi tin ông.” Cảm động vì sự
tin tưởng ấy, tôi trở về khách sạn ngay, lấy tiền để trả cho món hàng. Thú
thật, tôi nghĩ rằng đức tính trung thực của người Cuba thì người Việt Nam mình
còn lâu mới có được!
Một lần khác, vào một nhà hàng nổi tiếng ở La
Habana mang tên La Casa, tôi xem những tấm ảnh treo trên tường mới biết gia
đình Kennedy từng ăn ở đây, và báo The New York Times từng có bài viết về nhà
hàng này. Ăn xong, tôi ra ngoài đi dạo và chụp ảnh. Một lát sau thấy người tài
xế taxi cùng cô waitress hớt hải chạy đi tìm. Thì ra, tôi để quên túi xách ở
quán nên cô đi tìm để trao lại. Tôi nhận lại túi xách, vừa mừng vừa run bởi bên
trong, ngoài tiền mặt còn có passport và vé máy bay trong khi chỉ vài tiếng
đồng hồ nữa tôi đã phải bay về lại Canada. Thật tình, nếu không có sự trung
thực của người làm việc trong quán, chưa biết số phận của tôi sẽ ra sao.
Xe ngựa lóc cóc gõ móng trên đường, gợi nhớ âm
thanh miền Tây Nam Phần .
Người Cuba hồn nhiên, phóng khoáng, trung thực
và… hài hước. Lang thang trong khu phố cổ La Habana, tôi gặp một người đàn ông
đẩy chiếc xe đạp treo cờ sặc sỡ cùng hai con chó đội mũ, đeo kính ngồi trên.
Thấy tôi thích thú chụp ảnh, ông dừng xe, kéo tôi lại và bảo ôm 2 con chó còn
ông lấy chiếc cell phone của tôi chụp ảnh giùm. Chụp xong, ông quay lại làm hề
với mấy con chó, mấy con chó được huấn luyện nên cũng làm những động tác ôm
hôn, ngã người, vỗ tay… Rồi đột nhiên ông rút ra một khẩu súng lục nhựa chĩa về
phía tôi, lớn giọng: “America,” hai con chó đồng loạt nhe răng ra nhìn tôi gừ
gừ, rồi sủa ầm lên. Ðám đông vây quanh cười ngả nghiêng, vỗ tay rào rào! Tôi
rút ra tờ $2 tặng ông và nói, “Ðây không chỉ là tiền! Ðây là niềm may mắn sẽ
tới với ông!” Ông nhận tiền, cúi đầu cám ơn.
Người Việt Nam ta có câu: “Giàu sang, nghèo
hèn.” Ðiều này không hẳn đúng với người dân Cuba. Tuy phải sống trong hoàn cảnh
thiếu thốn bởi chế độ chính trị, người Cuba vẫn giữ được sự lạc quan, thư thái,
trung thực. Ðiều này thể hiện từ trong lối sống, cách ăn mặc và những xử sự
thường nhật. Ðối với người Cuba, câu ngạn ngữ “Ðói cho sạch, rách cho thơm,”
theo tôi, đã khắc họa tính cách họ rõ nét và chính xác nhất.
(Xem Kỳ cuối: Nếu người Cộng Sản Việt Nam tịch
thu mọi nhà cửa của người vượt biên, chính quyền Cuba không làm như thế. Dân
tộc này đang đứng trước “đêm của đổi mới,” và người Cộng Sản Cuba “ăn đứt đồng
nghiệp Cộng Sản Việt Nam.”)
__._,_.___
No comments:
Post a Comment