Đoàn tụ cùng
gia đình Vươn & Quý
Hoàng Xuân Phú
Xuyên qua mấy trận mưa to đổ xuống chặng đường dài hơn 120 km,
chúng tôi về Cống Rộc thăm đại gia đình họ Đoàn, những người nông dân cần cù dũng
cảm.
Cùng hội ngộ với gia đình Đoàn Văn Vươn (ngồi giữa) và Đoàn Văn
Quý (thứ nhất bên phải) là Lã Dũng (thứ nhất bên trái), Hiền Giang (thứ hai bên
trái) và Đại tá Nguyễn Đăng Quang (thứ hai bên phải).
Chị em gắn bó trong hoạn nạn – Hiền Giang chia sẻ cùng hai người
phụ nữ kiên cường, đảm đang: Phạm Thị Báu (tức Hiền, vợ Đoàn Văn Quý, thứ nhất
bên trái) và Nguyễn Thị Thương (vợ Đoàn Văn Vươn, thứ nhất bên phải).
Sau mấy ngày vui được trả tự do và trở về đoàn tụ với người thân,
rồi tất bật đón tiếp bà con xóm giềng, bầu bạn cùng người hâm mộ gần xa, anh em
Vươn & Quý trở lại đối mặt với đời thường, ngổn ngang mối lo toan và bao
nỗi ưu tư về những thiệt thòi, oan ức mà gia đình họ đã và đang còn phải gánh
chịu.
Anh Quý hiền khô, thường chỉ lặng lẽ nghe anh Vươn nói chuyện với
mọi người. Lành như đất mà buộc phải phản ứng tự vệ, thì “phận giun” đã bị xéo
đến mức nào?
Đoàn Văn Quý chỉ lên tiếng khi mô tả mình đã bị tra tấn ra sao.
Giá mà sáng ngày 05/01/2012 đám người mang danh lực lượng cưỡng
chế đi thẳng (theo con đường mà anh Vươn đang chỉ), để vào khu vực bị quyết định
cưỡng chế, thì đã chẳng gặp phải bất kỳ phản kháng nào. Nhưng thay vì tiếp tục
đi thẳng, đến ngã ba họ lại rẽ phải để làm điều sai trái…
Họ ngang nhiên đột nhập khu đất không thuộc diện tích bị quyết định
cưỡng chế. Mặc dù chủ nhân đã thiết lập hàng rào chắn ngang đường để cảnh báo
những vị khách không mời mà đến, rằng đừng bước qua ranh giới, chớ tiến vào khu
vực thuộc quyền sử dụng hợp pháp của công dân. Song họ vẫn bất chấp, cố tình “lạc công vụ”, vượt
qua hàng rào để áp sát ngôi nhà hai tầng của gia đình Đoàn Văn Quý, mặc dù ngôi
nhà ấy nằm sâu trăm mét trong khu đất không
thuộc diện bị cưỡng chế. Một lực lượng đông đảo được trang bị vũ khí tối tân mò
vào đó để làm gì, nếu không nhằm tấn công nơi sinh sống hợp pháp của công dân?
Không thể đứng ra ngăn cản đám đột nhập phi pháp, chủ nhà đành tạo ra một tiếng
nổ vô hại và dùng mấy phát súng hoa cải để cảnh báo lần cuối, rồi rút khỏi vòng
vây. Chỉ còn lại ngôi nhà không người, để Giám đốc Công an Hải Phòng Đỗ Hữu Ca
có thể dễ dàng chỉ đạo tấn công, thực hiện “cuộc diễn tập… rất hay, có thể viết
thành sách”.
Những kẻ can tội “nã đạn, khói bay mù mịt”
vào nơi ở hợp pháp của công dân, với ý thức “bên trong ngôi nhà… có 3 người con
trai và một phụ nữ”, thì hoàn toàn vô can, thậm chí còn được
thăng quân hàm. Còn nạn nhân có quyền tự vệ chính đáng, dù chỉ phát tín hiệu
cảnh tỉnh những kẻ đột nhập phi pháp, rồi rút khỏi vòng vây, thì lại bị kết án
về “tội giết người”.
Đáng lưu ý là cả phiên tòa sơ thẩm và phiên tòa phúc thẩm đều tuyên phạt Đoàn
Văn Vươn và Đoàn Văn Quý 5 năm tù, trong khi Điều
93 Bộ luật hình sự quy định mức phạt ít nhất đối với “tội giết người” là 7
năm tù. Phải chăng, bản án dưới khung hình phạt luật định chứng tỏ bản thân
những người xử án cũng chẳng tin rằng anh em Vươn & Quý phạm “tội giết người”? Cuối
cùng họ đã được trả tự do trước thời hạn. Và trở về, tần ngần đứng trước chốn
tan hoang đầy cỏ dại.
Nơi đây từng sừng sững một ngôi nhà hai tầng kiên cố của gia đình
Đoàn Văn Quý. Nó đã bị đám bất lương mạo
danh “công vụ”
tấn công, đập phá, rồi phi tang, và đổ vấy rằng “nhân dân bức xúc phá”…
“chòi canh cá”.
Không kể xiết những nỗi khổ đã đổ xuống đầu những người nông dân
lương thiện.
Gia đình Vươn & Quý đã vật lộn với trời để vươn ra lấn biển,
gây dựng nên một vùng đất đầm xanh tươi bát ngát, khiến khách viếng thăm hết sức
ngạc nhiên và vô cùng kính nể. Song khối tài sản khổng lồ ấy lại khiến tham
quan khó kìm nổi lòng tham. Phải chăng, đó chính là mầm mống tai họa? Họ đã
viện cớ hết thời hạn sử dụng để thu hồi đất. Chua xót thay, trong khi người
nước ngoài thì có thể ung dung thuê đất liền thổ đến 50 năm, thậm chí 70 năm,
thì công dân (nước CHXHCN Việt Nam) Đoàn Văn Vươn chỉ được giao quyền sử dụng
trong vòng 14 năm đối với vùng đất đầm do chính bản thân anh và gia đình lấn
biển tạo ra…
Chẳng trở ngại nào có thể ngăn cản Đoàn Văn Vươn vươn vai đứng
thẳng trên vùng đất của mình.
Bắt đầu khôi phục cơ nghiệp từ đường thông ra biển.
Cần mẫn phục hồi đầm của ta, đất của ta…
… và thu hoạch tôm cá của ta.
Niềm vui giản dị của anh hùng lấn biển.
Thoáng hạnh phúc nhà nông.
Bữa cơm chia sẻ khi niềm vui chưa trọn vẹn.
Chia tay gia đình Vươn & Quý, chúng tôi mong sớm đến ngày gặp lại, khi nụ cười không chỉ bất chợt thoáng qua, mà sẽ thường trực trên gương mặt thông minh của Đoàn Văn Vươn. Ấy là ngày mà đại gia đình họ Đoàn thực sự tai qua nạn khỏi, hai người đang phải lánh đi được trở về sum họp, và họ được chính quyền trao quyền sử dụng lâu dài cho vùng đất đầm mà họ đã đổ bao mồ hôi nước mắt để gây dựng. Và lúc đó họ phải được minh oan để trả lại công bằng.
09/09/2015
H. X. P.
Những người anh hùng không phải của chế độ
Kính
Hòa, phóng viên RFA
Thân nhân đón những người tù được đặc xá hôm 31/8/2015 tại Hà Nội.
AFP photo
Khi mạnh yếu có lúc khác nhau
Nhưng hào kiệt đời nào cũng có
Nguyễn Trãi
Bình Ngô Đại Cáo
Những anh hùng không phải của chế độ
Cuối tháng tám, đầu tháng chín, như mọi năm, truyền thông Việt Nam
tràn ngập những hình ảnh, phim ảnh đầy màu sắc về những ngày đại lễ. Năm nay
những hình ảnh đó còn long trọng hơn vì thời gian đã trôi qua đến 70 năm.
Những đoàn người diễu binh cùng cờ đỏ.
Những lời ca tụng những người anh hùng.
Nhưng cũng có những người anh hùng không đứng trong đoàn diễu binh
đó.
Trên không gian truyền thông blog là những hình ảnh cũng đầy màu
sắc khác, đó là hai anh em ông Đoàn Văn Vươn trở về sau hơn 3 năm tù.
Trong loạt ảnh của tác giả Hoàng Anh, người ta thấy hai anh em ông
Vươn ăn mặc chỉnh tề tươi cười trong sắc pháo của dân làng chào đón hai ông,
như những người anh hùng. Rồi dân làng long trọng dựng rạp mở tiệc chiêu đãi
hai người anh hùng của họ.
Có điều gì bất thường khi dân chúng đón những người tù trở về như
những anh hùng?
Một blogger bình luận rằng đó chính là lòng dân! Lòng dân và lòng
chính quyền không là một.
Trong một bài viết mang tính trào lộng, blogger Hiệu Minh lại một
lần nữa so sánh câu chuyện vụ án Làng Tiên Lãng của ông Vươn ngày nay, với câu
chuyện vụ án Đồng Nọc Nạn thời mồ ma thực dân Pháp. Cùng là những người nông
dân nổi dậy chống bất công, nhưng người nông dân thời thực dân được tha bỗng,
còn người nông dân Đoàn Văn Vươn phải thụ án tù.
Tù nhân chính trị là thành phần không thể kiếm chác ở họ, mà chỉ
có thể dùng để đổi chác cho mục đích khác, nên họ không thuộc diện đặc xá bình
thường.
- Luật sư Lê Công Định
Đứng ở một góc nhìn tương đối khác, nhà văn Sương Nguyệt Minh, dù
cho rằng sự hoan hỉ của dân chúng trong những tấm hình chụp hai anh em ông Vươn
ngày được tự do về làng là Người
ta vui mừng vì thấy đồng cảm, nhưng đồng thời tác giả cũng cho rằng
sự vui mừng đó cũng thể hiện tính pháp quyền của nhà nước hiện hành, Ông Sương
Nguyệt Minh viết rằng:
Ông Đoàn Văn Vươn được đặc xá, ra tù trước thời hạn không chỉ là niềm
vui của gia đình, dòng họ nhà ông mà còn là nỗi hân hoan của những người dân
bình thường quan tâm đến “Sự kiện cống Rộc – Tiên Lãng”. Người ta có niềm tin
công lý đã được thực thi đúng đắn, hợp lý rằng: Việc anh em ông Vươn chịu vòng
lao lý là thể hiện tính bình đẳng của mọi công dân trước pháp luật nghiêm minh.
Còn việc các ông được đặc xá trở về với đời sống công dân tự do thường nhật lại
thể hiện tính nhân đạo của nhà nước pháp quyền.
Ngay lập tức, dường như để phản bác nhà văn Sương Nguyệt Minh về
tính nhân đạo pháp quyền của nhà nước hiện tại, đêm mùng 1, rạng sáng ngày đại
lễ mùng 2 tháng chín, cơ quan công an của nhà nước Việt Nam câu lưu Tiến sĩ
Nguyễn Quang A 15 giờ đồng hồ tại sân bay Nội bài mà không có bất kỳ lý do nào.
Nhà báo Huy Đức nhận xét rằng hành động đó là một thông điệp phản
chính trị.
Tiến sĩ Nguyễn Quang A cũng được bạn bè ông đón như một người anh
hùng.
Bàn về luật pháp Việt Nam
Như vậy nhà nước pháp quyền có tồn tại ở Việt Nam như nhà văn
Sương Nguyệt Minh viết hay không?
Có một bài báo rất dài trên báo chí chính thống Việt Nam phân tích
các bản Hiến pháp và những phát ngôn trong đó, để nói rằng nước Việt Nam ngày
nay là một quốc gia tôn trọng các quyền cơ bản của con người.
Song nhà báo Huy Đức nhận xét rằng chính quyền mà nhân sự và mô hình chính trị không được
quyết định bởi lá phiếu của người dân thì chỉ mới có được một phiên bản khác
của nền thực dân.
Tại Việt Nam hiện nay người ta vẫn nói rằng việc bầu cử là việc
của dân nhưng do đảng cộng sản quyết định.
Nhưng tại sao với một sự độc tôn cai trị, đảng cộng sản cần gì
phải đặt ra cái gọi là luật pháp cho thêm phần phức tạp?
Blogger, Tiến sĩ Nguyễn Thị Từ Huy trích lời vị Tổng thống nổi
tiếng của Tiệp Khắc sau giai đoạn toàn trị cộng sản:
Anh em ông Đoàn Văn Vươn trong ngày được đặc xá.
Các bộ luật – ít nhất là trong một số lĩnh vực – chỉ là cái mặt nạ,
chỉ là một khía cạnh của thế giới giả tạo. Thế thì tại sao lại cần pháp luật?
Cũng cùng lí do như ý thức hệ: Nó cung cấp một cây cầu biện hộ giữa hệ thống và
các cá nhân, nó giúp họ tham gia vào cấu trúc quyền lực và phục vụ những đòi
hỏi độc đoán của bộ máy quyền lực một cách dễ dàng hơn.
Việc
thao túng các toà án và các công tố viên thông qua con đường chính trị, những
giới hạn kiềm chế khả năng bào chữa của luật sư trong quá trình bảo vệ thân chủ
của mình, các phiên toà thực chất là xử kín và những hành độc đoán của lực
lượng an ninh, quyền lực của các lực lượng này còn cao hơn pháp luật, và cách
áp dụng rộng đến mức vô lí những điều luật cố tình soạn thảo một cách mù mờ.
Bà Nguyễn Thị Từ Huy viết tiếp:
Tôi sử dụng câu trả lời của Havel, được nêu lên từ nửa thế kỷ trước
mà giờ đây vẫn còn rất đúng cho trường hợp Việt Nam, để nói rằng: mô hình chính
trị Việt Nam là một mô hình ngoại lai hoàn toàn, copy hoàn toàn từ nước ngoài,
nhập khẩu hoàn toàn từ ngoại quốc, nó là sản phẩm của thái độ sùng ngoại tuyệt
đối của bộ máy lãnh đạo.
Trong mô hình mà bà Từ Huy nói rằng ngoại lai hoàn toàn đó, tác
giả Phạm Tuấn Xa thấy rằng không những nó có luật mà còn là một rừng luật. Tác
giả viết trong bài Luật rừng và rừng luật:
Nhà nước Cộng sản Việt Nam là Nhà nước ban hành một “Rừng luật” – Mỗi
năm Quốc hội họp 2 lần – mỗi lần kéo dài từ 30 – 45 ngày chỉ để thông qua luật,
sửa đổi luật và pháp lệnh. Tất cả mọi hoạt động xã hội dù nhỏ nhất cũng được
luật hóa có vể rất nghiêm, rất minh bạch… Nhưng thực chất chỉ nhằm củng cố địa
vị độc tôn của Đảng để bảo vệ khối tài sản khổng lồ của cán bộ Đảng từ địa
phương đến Trung ương, và dựa vào đó Đảng dễ dàng cai trị.
Những tù nhân lương tâm và những đổ vỡ xã hội
Nếu câu chuyện tù tội của người nông dân Đoàn Văn Vươn là một câu chuyện
vui, thì số phận những người tù chính trị trong đợt đặc xá nhân ngày đại lễ năm
nay lại không được như thế.
Sau nhiều lời đồn đoán, cả trong lẫn ngoài nước, cả người Việt lẫn
không phải Việt, không có một người tù chính trị nào được ân xá.
Luật sư Lê Công Định, một cựu tù chính trị nhận xét:
Tù nhân chính trị là thành phần không thể kiếm chác ở họ, mà chỉ có
thể dùng để đổi chác cho mục đích khác, nên họ không thuộc diện đặc xá bình
thường. Do vậy, xin đừng ngạc nhiên hay buồn bã vì không tù nhân chính trị nào
được trả tự do trong dịp này.
Hiểu rõ sự vận hành của một hệ thống đặc thù như vậy tại Việt Nam,
thì sẽ không thắc mắc như các phóng viên ngoại quốc gần đây trước tin tức đặc
xá này.
Một sự đặc thù khác trong sự vận hành của chế độ tại Việt Nam được
blogger Viết từ Sài gòn nêu lên, nói đúng hơn là kết quả của sự vận hành của
chế độ cộng sản tại Việt Nam, góp phần làm cho đảng cộng sản duy trì sự cai trị
của mình, đó là sự mê tín của dân chúng vào đảng cộng sản.
Chính quyền sử dụng bạo lực với dân, chính quyền đạp lên pháp
luật. Pháp luật đó không có tác dụng, bây giờ người ta noi gương chính quyền mà
sử dụng bạo lực.
- Nhà văn Phạm Đình Trọng
Sự mê tín vào đảng Cộng sản này được tích tụ một cách tiệm tiến trong
quá trình tồn tại, nó chuyển hóa từ sợ hãi sang thỏa hiệp và cuối cùng là cơ
hội. Nghĩa là với cách quản lý đầy sắc máu, nhà nước Cộng sản đã đẩy đại bộ
phận nhân dân đến chỗ sợ hãi, đánh mất chính mình để tồn tại. Và đến một lúc
nào đó, người ta cảm thấy những bất công, vô lý là chuyện bình thường, không có
gì đáng bàn, người ta chấp nhận, thỏa hiệp với bất công, xem bất công và đàn áp
như một lẽ đương nhiên. Và một khi đã xem điều đó là đương nhiên, người ta dễ
dàng thích nghi để tìm ra cơ hội có lợi cho bản thân. Những kẻ cơ hội trong chế
độ Cộng sản đều là những kẻ có khuynh hướng phát triển như trên.
Sự sợ hãi mà Viết từ Sài gòn đề cập được tạo nên bởi một thiết chế
đặc trưng của các chế độ toàn trị, trong đó có chế độ cộng sản, là sự sử dụng
một bộ máy công an khổng lồ. Việc này cũng không nằm ngoài những nguyên tắc cơ
bản của chủ nghĩa cộng sản mà những lý thuyết gia của nó đề cập từ buổi khởi
đầu của chủ nghĩa này, đó là việc sử dụng bạo lực. Việc sử dụng bạo lực lâu
ngày dài tháng đã tạo nên một xã hội bạo lực.
Trong một lần trao đổi với chúng
tôi, nhà văn Phạm Đình Trọng nói rằng:
Cái này đặc biệt nghiêm trọng, đáng báo động. Một xã hội bạo lực đang
thắng thế và cái sự thắng thế này nó bắt đầu từ chính quyền. Chính quyền sử
dụng bạo lực với dân, chính quyền đạp lên pháp luật. Pháp luật đó không có tác
dụng, bây giờ người ta noi gương chính quyền mà sử dụng bạo lực. Chính quyền
dùng bạo lực với dân quá phổ biến và trở thành bình thường. Việc đó trở thành
một khuôn mẫu ứng xử của xã hội thì bây giờ người dân người ta cũng ứng xử như
thế thôi.
Một xã hội bạo lực chính là một sự đổ vỡ về văn hóa, và cũng vô
cùng nguy hiểm như Giáo sư Nguyễn Hưng Quốc nhận xét:
Những sự tụt hậu về kinh tế có thể được khắc phục nếu không phải trong
vài năm thì cũng vài chục năm, nhưng những sự đổ vỡ trong văn hoá và đặc biệt
trong đạo đức và quan hệ giữa người với người thì rất khó hàn gắn và để lại rất
nhiều di hại.
Và cuối cùng, blogger Viết từ Sài gòn cho rằng dù được sự hậu
thuẫn bởi sự mê tín của dân chúng, nhưng đảng cộng sản cũng phải đối mặt với nguy
hiểm gây ra bởi chính họ vì Khi mà tấm thẻ đảng trở nên rẻ rúng, khi mà quyền lực
đảng đã rơi vào tay tài phiệt và mafia, khi mà tính đảng không còn thiêng liêng
như những ngày người ta chấp nhận đói khổ, rúc rừng, chịu sốt rét và bom đạn,
cái chết để đi theo đảng.
Trong tâm thức khá bi quan về sự đổ vỡ người ta sẽ cảm thấy một
tia hy vọng khi nhìn qua trang blog Một góc nhìn khác của người cựu tù chính trị
Trương Duy Nhất khi ông kể rằng cô con gái nhỏ của ông không chú ý cảnh duyệt
binh trong ngày đại lễ mà quan tâm đến chuyện công an ở sân bay Nội bài đã trả
tự do cho Tiến sĩ Nguyễn Quang A hay chưa!
K.H.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment