Thực tế về công đoàn độc lập
tại Việt Nam
Gia Minh, biên tập viên RFA, Bangkok
2015-09-09
2015-09-09
- In
trang này
- Chia sẻ
- Ý kiến của Bạn
- Email
09092015-indepen-wrkrs-unio-is-it-ready.mp3
Ảnh chụp tháng 11 năm 2013 cho thấy những công nhân bị sa thải mất
việc nay thất nghiệp ngồi chờ hàng ngày ở các ngã ba ngã tư đường xem có ai
mướn làm bất cứ công việc gì theo giờ theo ngày...
AFP
Công đoàn độc lập là vấn đề được nhấn mạnh khi Việt Nam tham gia đàm
phán Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương- TPP, do Hoa Kỳ khởi xướng. Tiến
triển của việc hình thành công đoàn độc lập tại Việt Nam ra sao?
Quan tâm từ Hoa Kỳ
Nhóm xã hội dân sự độc lập- Lao Động Việt, vừa qua có đợt làm việc
với ông James Greene, chuyên viên cấp cao Ủy ban Tài chính- Kinh tế Quốc tế
Thượng Viện Hoa Kỳ.
Luật sư Lê thị Công Nhân, một thành viên của Lao động Việt, trình
bày lại một số nội dung chính của cuộc gặp diễn ra tại Hà Nội hôm 26 tháng 8:
“ Nội dung quan trọng nhất mà chúng tôi nói chuyện với nhau là vấn
đề lao động Việt với việc Việt Nam đang đàm phán để gia nhập TPP. Với một cuộc
gặp theo hình thức không chính thức như thế thì tôi có nhiều thời giờ để trình
bày về người lao động tại Việt Nam hiện nay: hiện trạng cũng như vấn đề mà
chúng tôi quan tâm. Tôi cũng khẳng định với ông ấy một điều là dứt khoát chỉ
khi nào người công nhân Việt Nam có quyền thành lập và tham gia vào những công
đoàn độc lập bằng việc tự lựa chọn và tự đóng góp kinh phí, giám sát việc sử
dụng nguồn kinh phí đó cũng như những nhân sự hoạt động trong công đoàn độc lập
đó thì may ra câu chuyện về đời sống của người công nhân cũng như năng lực sản
xuất của người công nhân Việt Nam mới có thể tiến bộ. Và chỉ khi đó một nước
như nước Mỹ mới có thể yên tâm để coi Việt Nam như một đối tác bình đẳng ở một
mức độ tối thiểu trong những yêu cầu rất cơ bản để có thể gọi là đối tác kinh tế
với nhau được.”
Ước nguyện của công nhân
Có thể nói nhiều công nhân tại Việt Nam hiện nay phải lo toan cho cuộc
sống và ý thức của họ về một công đoàn hoàn toàn độc lập nhằm có thể đấu tranh
hiệu quả cho quyền lợi công nhân vẫn chưa cao.
Điều này được cô Đỗ thị Minh Hạnh, người bị kết án tù vì từng giúp
công nhân biểu tình đấu tranh đòi hỏi quyền lợi, thừa nhận như sau:
Họ vẫn còn mơ hồ giữa một công đoàn do nhà nước đặt ra và công
đoàn độc lập. Họ cũng nghĩ những công đoàn này thuộc phe cánh giới chủ nhiều hơn
là bảo vệ công nhân. Cho nên đây là vấn đề mình phải làm thế nào cho họ hiểu
công đoàn độc lập và ý nghĩa của nó
cô Đỗ thị Minh Hạnh
“ Về ý thức của người công nhân thì theo từng giai đoạn cũng phát triển
hơn, cho đến lúc này người công nhân cũng hiểu biết nhiều hơn; tuy nhiên người
công nhân còn hạn hẹp họ chưa hiểu họ phải làm như thế nào để có công đoàn độc
lập và công đoàn độc lập vận hành như thế nào. Vì từ xưa đến nay chưa hề có một
công đoàn độc lập để họ có thể hình dung được công đoàn độc lập thực sự như thế
nào. Họ vẫn còn mơ hồ giữa một công đoàn do nhà nước đặt ra và công đoàn độc
lập. Họ cũng nghĩ những công đoàn này thuộc phe cánh giới chủ nhiều hơn là bảo
vệ công nhân. Cho nên đây là vấn đề mình phải làm thế nào cho họ hiểu công đoàn
độc lập và ý nghĩa của nó.
Ngoài quyền của người lao động còn quyền và lợi ích của người làm về
công đoàn nữa. Bởi vì một số người làm công đoàn ở một số công ty, thực chất họ
chưa hiểu gì về luật công đoàn và những quyền hạn cho công việc của họ.”
Tuy nhiên đối với những công nhân có ý thức thì đối với họ việc
hình thành nên công đoàn độc lập là một yêu cầu bức thiết:
“ Tôi nghĩ nên tạo điều kiện để công nhân có công đoàn độc lập để khi
có việc gì, có bất công gì thì nghiệp đoàn đó sẽ đứng về phía họ.”
Thực tế
Theo ông Trương Minh Đức, một thành viên khác của Lao Động Việt,
đây là lần thứ ba nhóm của ông có cơ hội làm việc với phía Hoa Kỳ về vấn đề công
đoàn độc lập tại Việt Nam.
Công nhân dọn sàn của một công trình xây cất
Và trong lần làm việc vừa qua ở Sài Gòn, ông Trương Minh Đức nêu
ra những thực tế về tình trạng công đoàn ở Việt Nam, dù rằng theo yêu cầu của
TPP cơ quan chức năng của chính phủ Hà Nội sẽ cho hình thành những công đoàn
được gọi là độc lập.
Chúng tôi cũng trả lời rằng việc thành lập công đoàn trong công ty
thì chính quyền VN đã có từ lâu rồi chứ không phải mới đây. Thế nhưng công đoàn
đó không độc lập và dưới sự quản lý của Liên đoàn Lao động VN, mà Liên đoàn Lao
động Việt Nam lại dưới sự chỉ đạo của đảng thì theo tôi đây không phải là công
đoàn độc lập
ông Trương Minh Đức
“ Chúng tôi cũng trả lời rằng việc thành lập công đoàn trong công ty
thì chính quyền Việt Nam đã có từ lâu rồi chứ không phải mới đây. Thế nhưng
công đoàn đó không độc lập và dưới sự quản lý của Liên đoàn Lao động Việt Nam,
mà Liên đoàn Lao động Việt Nam lại dưới sự chỉ đạo của đảng thì theo tôi đây
không phải là công đoàn độc lập. Bây giờ họ đồng ý theo điều kiện của TPP thì
chẳng khác nào họ chỉ đổi tên thôi; chứ còn nếu điều kiện họ cho thành lập
trong phạm vi công ty thì không được liên kết với công đoàn độc lập khác ở bên
ngoài hoặc liên hệ với các tổ chức bảo vệ quyền lợi của người lao động quốc tế.
Đó cũng là hình thức cô lập các công đoàn độc lập mà sắp tới đây Việt Nam đưa
ra. Theo tôi đó là những công đoàn độc lập giả hiệu và tôi không đồng ý với
quan điểm của chính phủ Việt Nam đưa ra như thế.
Hiện nay điều kiện đặt ra rất khó khăn cho công nhân tại Việt Nam.
Kể từ khi ‘có’ TPP thì họ thắt chặt an ninh trong các công ty, xí nghiệp; cũng
như cho côn đồ giả dạng vào làm công nhân, tạo ra những cuộc đình công, lãn
công giả để qui chụp có hình thức chống đối hay có ý tưởng thành lập công đoàn
độc lập nhằm loại dần.
Khi họ hứa hẹn với thế giới, với các tổ chức lao động thế giới và khi
được rồi thì quyền lợi của công nhân cũng trở lại như xưa ”
Cô Đỗ thị Minh Hạnh cũng cho biết về thực tế hiện nay ở Việt Nam:
“ Ở Việt Nam hiện nay họ cũng cho những công đoàn cơ sở nhưng phải
thuộc công ty mà không có sự liên kết với những công đoàn trong ngành với nhau.
Đó là một khó khăn để có thể bảo vệ quyền lợi cho người công nhân; bởi vì công
đoàn thuộc công ty và nằm trong hệ thống công ty đó thì vẫn bị sự chi phối của
giới chủ cũng như của chính quyền nên không thể bảo đảm được quyền lợi chính
đáng cho người công nhân.
Bên cạnh đó theo một số điều tra của Lao động Việt đã thấy hoạt động
công đoàn giả để che mắt thế giới. Chẳng hạn như cũng lập ra công đoàn nhưng
không tổ chức bầu cử mà chỉ đưa ra danh sách mang đến từng phòng yêu cầu công
nhân ký tên ủng hộ cho người vào công đoàn. Khi công đoàn đó được hình thành
cũng không có nhiệm vụ, quyền nào cao để thực hiện đúng nghĩa vụ của người hoạt
động công đoàn. Họ chỉ đi vòng ngoài như ‘con chốt’ của một công đoàn lớn hơn;
họ chỉ như là người ‘tạp vụ’ ở ngoài thôi. Đây là hành động đánh lừa phía bên
ngoài.”
Một yêu cầu được những nhà hoạt động công đoàn tham gia đợt làm
việc với ông James Greene vừa qua nêu ra là Washington cần yêu cầu Hà Nội trả tự
do cho hai tù nhân Nguyễn Hoàng Quốc Hùng và Đoàn Huy Chương.
Hai người này cùng bị bắt đưa ra tòa cùng với cô Đỗ Thị Minh Hạnh
do giúp đỡ công nhân đòi hỏi quyền lợi của họ. Anh Nguyễn Hoàng Quốc Hùng bị
kết án 9 năm tù giam và anh Đoàn Huy Chương 7 năm tù.
__._,_.___
No comments:
Post a Comment