Thư của Trần Huỳnh Duy Thức gửi ra cho con gái từ trại Xuyên Mộc
Trần Huỳnh Duy Thức
Cùng tác giả:
Công Lý (Thư 38A)
Xuyên Mộc, 1/3/2015
Các con, cháu thương!
Ăn Tết xong rồi, chúng ta lại trở về với những bài học nha. Lần
này chúng ta sẽ nói về đề tài công lý.
Lâu nay có những định nghĩa cho rằng Công lý là pháp luật, làm
nhiều người nhầm lẫn Công lý là chốn công đường, là những người cầm cân nẩy
mực. Cũng có những người, những chế độ tự nhận mình là đại diện của Công lý để
mang lại sự công bằng cho người khác. Những sai lầm như vậy làm cho con người
không còn tin vào công lý hoặc tin rằng công lý thuộc về kẻ mạnh, xã hội suy
đồi từ những niềm tin như vậy.
Trong thư
24 cậu đã định nghĩa: ”Công lý là lẽ phải, đồng thời cũng là quy luật dẫn
tới sự thừa nhận lẽ phải”. Lẽ phải ở đây chính là LẼ PHẢI TUYỆT ĐỐI. LẼ PHẢI CƠ
BẢN và LẼ PHẢI THỎA ƯỚC mà chúng ta đã bàn đến nhiều lần. Pháp luật, chốn công
đường (tòa án) không phải là công lý. Một cách chính nghĩa, chúng là những công
cụ để bảo vệ công lý. Vì vậy trong một xã hội tiến bộ, nếu chúng không hòan
thành trách nhiệm này thì sẽ bị thay đổi. Trong những xã hội suy thoái, Lẽ phải
không được tôn trọng và bị đánh đồng thành sự phán xét của quyền lực, của đồng
tiền. Khi đó thì giả chân lý, phi lý và phi pháp ngự trị, làm suy thoái nhân
cách của con người và đạo đức của xã hội. Tức là sự cường quyền lên ngôi và bóp
nghẹt chân lý, đạo lý và pháp lý.
Lúc đó người ta thường nói rằng xã hội không còn công lý nữa nên,
một cách rất tự nhiên, họ cũng không tin rằng có công lý. Nhưng thực ra công lý
luôn tồn tại, nhất là chân lý, tức Lẽ phải tuyệt đối (quy luật và sự thật).
Loài người càng tiến bộ thì công lý càng ngự trị trong xã hội. Và ngược lại,
công lý càng ngự trị thì xã hội càng tiến bộ. Đây là chu trình hợp quy luật để
thúc đẩy sự phát triển xã hội loài người càng văn minh.
— -
2/3/2015
Công lý luôn tồn tại nhưng có ngự trị được hay không là do sự vận
động của con người. Ngay trong xã hội đã văn minh, mọi người vẫn phải luôn vận
động để bảo vệ công lý và làm cho xã hội tiến càng gần đến điều lý tưởng là
“không ai còn phải đi tìm công lý”. Nói công lý ngự trị, có nghĩa là đa số mọi
người tin vào công lý và hành động hướng về công lý. Ngược lại thì sự phản công
lý sẽ ngự trị.
Vì vậy mà các chế độ cường quyền (độc tài toàn trị…) luôn cố gắng
làm cho con người sợ hãi, không dám tin vào công lý mà chỉ còn biết nghe theo
sự sai khiến của kẻ cường quyền. Ở những chế độ này, toà án được lập ra để
trừng trị những người dân dám tin và bảo vệ công lý.
Nhưng sự đàn áp có tàn bạo đến thế nào đi nữa thì vẫn không thể
giết được công lý. Đó là nhờ vào những người dũng cảm chấp nhận thiệt thòi,
thậm chí là thiệt mạng để bảo vệ công lý. Lịch sử sẽ mãi mãi ghi danh Bruno,
Copecnics, Galileo, Newton,… đã đấu tranh bảo vệ chân lý Nhật tâm bất chấp các
tòa án dị giáo luôn sẵn sàng đưa họ lên giàn hỏa.
Nelson Mandela được cả thế giới kính trọng vì độ bền bỉ đấu tranh
cho chân lý “Quyền con người là bình đẳng, không phân biệt màu da” bất chấp bản
án tù chung thân mà chế độ phân biệt chủng tộc “tặng” cho. 27 năm khắc nghiệt
trong tù không thể làm suy suyển niềm tin của ông vào chân lý đó. Khi đã có
những con người bền bỉ, có niềm tin sắt đá vào công lý một cách khoa học như
thế thì công lý sẽ ngự trị. Tự tin là kẻ thù của sợ hãi, cũng là kẻ thù của
những kẻ và chế độ cường quyền. Cho dù chúng có thể làm cho số đông sợ hãi
nhưng không bao giờ làm được với tất cả mọi người.
Số ít những người tự tin cho dù phải nằm xuống dưới đao phủ của
cường quyền thì niềm tin của họ vẫn được lan truyền còn mạnh mẽ hơn nữa đến
những người khác, đến thế hệ sau. Bruno bị thiêu chết trên giàn hỏa nhưng niềm
tin nhật tâm của ông vì thế lại càng được biết đến rộng rãi và được phát triển
ngày càng vững chắc. Copecnics, Galileo và cuối cùng là Newton – người đã chứng
minh một cách khoa học Thuyết Nhật Tâm.
Không còn có thể bác bỏ được nữa, những kẻ “địa tâm” chỉ còn biết
cúi đầu trước chân lý khoa học, trước công lý của dư luận – tức sự lên án bằng
đạo lý của loài người, mãi bị ô danh trong lịch sử. Mọi quyền lực cao nhất của
chủ nghĩa thần quyền cùng với mọi sức mạnh đàn áp tàn bạo nhất của nó đã được
dùng để bảo vệ cho giả chân lý địa tâm trong suốt mấy thế kỷ. Nhưng cuối cùng
cái thuyết sai trái ấy vẫn sụp đổ nhục nhã. Bảo vệ cho nó chẳng khác gì xịt dầu
thơm cho những cái xác chết đang thối rửa dần.
Những câu chuyện thời Stalin ở Liên Xô cậu đã kể cho tụi con cũng
tương tự như vậy đó. Sau Hitler thời Thế chiến II, sự tàn bạo của Stalin là
không có đối thủ. Bất kỳ ai nói khác với ông ta thì đều có thể bị đàn áp đến
chết. Những lới nói của ông ta đều có thể biến thành chân lý, đạo lý và pháp lý
tuyệt đối của cả xã hội. Có đến hàng trăm ngàn (có số liệu cho là đến hàng triệu)
người đã bị đày ải đến mức phải bỏ mạng vì dám nói khác với ông ta.
Nhưng không vì vậy là LX không còn người dám nói ra và bảo vệ sự
thật. Họ đã bằng mọi cách, kể cả trốn ra nước ngoài hoặc ở lại để giữ gìn sự
thật, bằng chứng của sự thật để chờ ngày thích hợp. Stalin lúc còn sống tự xây
dựng hình ảnh của mình như một vị thánh sống cả về trí tuệ lẫn đạo đức. Khi ông
ta chết, hình ảnh ấy được đẩy lên thành một bậc thánh hiền của nhân loại”, đáng
được kính trọng hơn cả cha mẹ, ông bà. Nhưng chỉ vài chục năm sau, khi LX sụp
đổ, sự thất đã được phơi bày. Những bằng chứng không thể chối cãi đã đưa ông ta
trở vể đúng với vị trí của mình – một kẻ đao phủ đáng ô nhục bậc nhất của thế
kỷ 20. Giờ đây, không có bất kỳ sự cuồng tín, mê muội nào cứu được hình ảnh của
ông ta nữa. Nó chết đầy ô nhục cùng với các chủ thuyết sai trái của ông ta từng
được áp đặt là công lý của xã hội. Sự vận động tự do của con người càng mạnh mẽ
thì sự ngự trị của các cái phải công lý càng mau kết thúc.
Nhưng tụi con cần lưu ý rằng sự vận động đó phải là sự vận động
một cách khoa học hướng đến chân lý. Nếu không nó sẽ chỉ dẫn đến sự thay thế
của giả chân lý này bằng giả chân lỳ khác, sự phản công lý này bằng sự phản
công lý khác mà thôi. Cậu đã đưa ra nhiều ví dụ về những trường hợp như thế
trong các thư 24, 27B. Đó chính là sự thay thế bè phái này bằng bè phái khác mà
không hề có sự tôn trọng chân lý khoa học, chỉ là sự thay đổi quan điểm chủ
quan khác nhau mà thôi.
Vì vậy mà cậu đã từng viết rằng: “Hướng đến chân lý tức là tin vào
Công lý”. Chân lý là Lẽ phải tuyệt đối – là nền tảng của công lý bao gồm cả Lẽ
phải cơ bản và Lẽ phải Thỏa ước. Một khi mà sự thật và quy luật – tức chân lý
mà không được tôn trọng thì không thể tồn tại đạo lý và pháp lý chính đáng, mà
thay vào đó là phi lý và phi pháp. Do đó trong một xã hội suy đồi bị cường
quyền áp đặt thì cuộc đấu tranh của những người bảo vệ công lý thường tập trung
vào việc làm sáng tỏ sự thật và quy luật một cách khoa học.
Những cuộc đấu tranh thay đổi các đạo lý của Nho giáo gần như vô hiệu
trong suốt mấy ngàn năm. ĐCSTQ sau khi nắm quyền đã dùng hết quyền lực nhằm xóa
sổ Nho giáo. Việc này diễn ra hơn 30 năm nhưng Nho giáo vẫn tồn tại đến mức mà
sau đó chính quyền TQ nhận ra rằng phải lợi dụng nó để cài cắm tư tưởng của
mình vào lòng dân. Cuộc đấu tranh của ĐCSTQ không phải nhằm mục đích làm sáng
tỏ chân lý mà thực chất cũng chỉ là nhằm áp đặt các chủ thuyết của mình trái
với chân lý. Vì vậy mà ĐCSTQ đã phá tất cả những gì khác với mình, trong đó có
cả các đạo lý của Nho giáo.
Sự thật và quy luật khách quan không hề được làm sáng tỏ mà còn bị
tiếp tục bóp méo, che lấp. Vì thế mà không thể thắng được đạo lý của Nho giáo
bất chấp việc pháp lý đã được dùng để đặt Nho giáo ra ngoài vòng pháp luật. Do
đó xã hội TQ vẫn thiếu vắng công lý nghiêm trọng.
Còn ở Nhật, cuộc Duy tân Minh trị và những cuộc cách mạng xã hội
khác sau đó, không hề nhắm đến mục đích chính là đả phá Nho giáo nhưng cuối
cùng thì những đạo lý cổ hủ giáo điều của nó vẫn bị bứng tận gốc. Đó là vì đấy
là những cuộc cách mạng suy tưởng hướng đến quy luật: “Quyền con ngườiphải được
bảo vệ trên hết” để làm cho con người vận động tự do trong xã hội. Như chúng ta
đã phân tích trong đề tài Cơ chế xã hội khoa học, khi xã hội có vận động tự do
thì những cái gì không còn phù hợp sẽ tự động bị đào thải nhanh chóng. Đạo lý
Nho giáo không thể tránh khỏi sự đào thải này cho dù nó đã ăn sâu vào con người
và xã hội Nhật hàng ngàn năm.
— -
3/3/2015
Chân lý còn là sự thật – tức là sự chân xác cả xã hội. Xã hội
không thể tốt đẹp nếu được xây dựng dựa trên những niềm tin được tạo nên từ sự
dối trá và giả tạo, cũng không thể tốt đẹp nếu có quá nhiều người bị kết tội
bởi sự bóp méo sự thật, hoặc quá nhiều người thành công nhờ vào khả năng giả
dối. Đó cũng chính là những xã hội thiếu vắng công lý.
Từ ngàn xưa con người đã có ước vọng về sự trung thực, công khai
và minh bạch. Nhưng đó vẫn còn là giấc mơ xa vời của đa số dân tộc trên thế
giới cho đến tận ngày nay. Sống trung thực là một thử thách nghiệt ngã mà hầu
hết đều phải trả giá trong những xã hội mà sự thật chưa ngự trị. Cái giá đó có
thể là sự thiệt thòi để giữ lương tâm hoặc bị cắn rứt lương tâm để không bị
thiệt thòi. Nhưng điều tệ hại nhất là những kẻ không còn lương tâm lại được
khen thưởng trong xã hội như vậy.
Tụi con có nhớ một câu được cho là của Abraham Lincoln viết cho
thầy của con mình không: “Hãy dạy cho con tôi luôn dám đứng thẳng người để nói
lên và bảo vệ sự thật cho dù mọi người đang chạy theo cỗ xe bè phái”. Lần đầu
tiên cậu đọc được câu này lúc đã hơn 30 tuổi và bị tác động rất mạnh. Cậu xấu
hổ nhìn lại mình đã từng im lặng trước những hoàn cảnh mà rất đông người đang
cùng nhau nói dối, thậm chí đã từng làm ngơ trước những sai trái làm oan uổng
những người vô tội.
Tâm lý đám đông khiến người ta cùng hè nhau nói và làm giống nhau
những điều đang trở thành xu thế mạnh, chứ không hẳn là họ hành động vì một
quyền lợi gì đó cụ thể cho mình. Chỉ có những kẻ láu cá biết lợi dụng tâm lý đó
để trục lợi cho mình bất chấp lợi ích của người khác. Cậu hiểu tâm lý ấy nên
cũng hiểu rõ sự rủi ro của những người dám chấp nhận rủi ro như tinh thần của
Lincoln. Nhưng nếu không có những con người như vậy thì xã hội sẽ mãi chìm ngập
trong sự giả dối được biến thành những niềm tin giáo điều, bè phái và được che
đậy dưới danh nghĩa lợi ích chung.
Tệ nạn này có thể xảy ra ở bất kỳ nơi nào có con người sinh sống
thành xã hội, không phân biệtmàu sắc về chủng tộc hay chế độ, bất chấp thời của
chủ nghĩa phong kiến, tư bản hay cộng sản,… Nó chỉ có thể được cải thgiện khi
con người có đủ quyền tự do được bảo vệ một cách vững chắc để nói lên và hành
động suy nghĩ của chính mình mà không bì quyền lực hoặc sức mạnh của đám đông
bức hại. Vì vậy mà “QCN đượic bảo vệ trên hết” cũng chính là cách duy nhấtvà
hiệu quả để bảo vệ sự thật – bảo vệ công lý.
Cậu đã đưa ra nhiều ví dụ minh chứng cho khẳng định này trong
nhiều thư trước. Tụi con xem lại nha! Đó cũng chính là những nguyên tắc để giữ
thái độ cân bằng/khoa học mà cậu muốn tụi con cố gắng tạo cho mình. Nếu ai cũng
cho rằng xã hội đang bè phái, chưa có tự do nên tự biện minh cho mình được ủng
hộ hoặc im lặng trước sự giả đối và sai trái thì chính mình sẽ nhận lãnh hậu
quả của chúng, kể cả những kẻ sẵn sàng bán mình cho quỷ.
Sự chuyển động của thế giới ngày nay đang ngày càng nhanh theo
hướng văn minh, không đợi đến sau khi chết thì những sự dối trá mới bị đưa ra
ánh sáng. Mà ngay cả chết rồi mà bị báng bổ vẫn là một điều nhục nhã cà con
cháu phải gánh chịu. Cậu không ủng hộ cho sự báng bổ cũng như việc làm cho
người khác bị sỉ nhục chỉ vì người thân của họ gây ra sai trái. Nhưng bia miệng
thế gian thì chẳng ai kiểm soát nổi.
Phải có những người dám chấp nhận rủi ro để bảo vệ sự thật thì sự
thật mới dần ngự trị trong xã hội. Nhưng đó cũng phải là những người biết quản
trị rủi ro, có thái độ cân bằng và biết dùng khoa học để chứng minh bảo vệ sự
thật. Đó còn phải là những người độc lập, không bị quyền lực hoặc sức mạnh của
bè phái chi phối, kể cả các bè phái đó là chính đảng. Khó quá phải không ?
Nhưng như cậu đã viết từ đầu: Công lý còn là quy luật dẫn tới sự
thừa nhận lẽ phải. Khi hiểu được quy luật này thì những con người đó, dù là số
ít nhưng vẫn có thể quy tụ được những nguồn năng lượng từ vũ trụ, từ chân lý,
từ những người yêu chuộng sự thật khắp nơi trên thế giới để bảo vệ công lý và
đưa công lý lên ngôi. Cậu sẽ viết tiếp về quy luật này trong thư sau nha.
Mấy hôm nay cậu “say mê” ký âm mấy bài hát để gửi về theo đợt thư
này, làm quà cho cả nhà vui. Cái này gọi là “ham chơi” phải không? Bye bye tụi
con.
Cậu Tám.
Nguồn: Blog Trần
Huỳnh Duy Thức
__._,_.___
No comments:
Post a Comment